توليد مثل موشها :
هر موش ماده مي تواند تا 3 بار در طی یک سال توليد مثل کند و هر بار بین 5 تا 10 بچه مي زايد ولی تا 17 نوزاد هم دیده می شود. حاملگي تقریبا 20 روز طول مي كشد. نوزادان تا 3 هفته شير مي خورند و به وزن 10 تا 12 گرم می رسند. 2 تا 5 روز بعد مادر دوباره آماده جفتگيري می باشد. نوزادان نيز بعد از 4 ماه موش بالغ و کامل هستند و مي توانند جفت گيري و توليد مثل کنند. موشهاي بزرگ در هر فصلي از سال توليد مثل می کنند. يک جفت که سالي سه زايمان دارد، مي تواند در عرض سه سال حداقل 20 ميليون موش به وجود آورد.
آزمايش کنندگان تمام سمهاي شناخته شده را به کار برده اند، بنابراين در مواردي که مقدار کشتار 95 درصد بوده ، جمعيت موشها در نقطه مورد نظر طي يک سال به حال اول برمی گردد.
موشهاي خانگي وقتي حدودا 50 روزه هستند شروع به توليد مثل ميكنند. موش چندفصلزاست و در همه طول سال ميزايد. جفتگيري شبها صورت ميگيرد، اگر فقط موشهاي ماده پيش هم نگهداري شوند حس جنسيشان را از دست خواهند داد. حاملگي بطور متوسط 20 روز طول ميكشد. بچه موشها را توله مينامند و در بدو تولد نيم تا يك و نيم گرم وزن دارند، بي مو هستند و چشمها و گوشهايشان بسته است. موش غالبا بچهايش را نميخورد اما نبايد در طول بارداري و حداقل 2 روز پس از زايمان به موش مادر استرس وارد شود. توله ها 3 هفته شير ميخورند تا به وزن 10 تا 12 گرم برسند. 2 تا 5 روز بعد از آن مادر دوباره آماده جفتگيريست. توله موشهاي نر فاصله مقعدي بيشتر و اندام جنسي بزرگتري دارند كه با بلند كردن دمشان معلوم ميشود.
انواع موش :
موش خانگی: اندازه كوچك و وزن حدود 15 تا 30 گرم دارند. طول دم و بدن آنها مساوی است ، گوشها نسبتا بزرگ است و چشمهای درشت دارند و رنگ آنها خاكستری متمایل به قهوه ای می باشد. این موشها برخلاف موشهای بزرگ ( كه نمی توانند بدون آب زنده بمانند ) با استفاده از سیستم تغلیظ ادرار در كلیه آب را ذخیره می كنند و آب را از طریق مواد غذایی آبدار تامین می كنند. این موشها 5 تا 6 بار در سال جفت گیری دارند و هر بار 6 تا 10 بچه می زایند.
موش سقف: به این موش ، موش انباری یا موش سیاه یا موش كشتی نیز می گویند. بسیار چالاك و تند و تیز است و براحتی از درخت بالا می رود و در بالای ساختمانها و سقفهای چوبی زندگی می کند. این موش به مواد غذایی گیاهی بیشتر از مواد حیوانی و گوشتی علاقه دارد ولی از مواد غذایی حیوانی هم تغذیه می كند. در انبار مغازه های خشكبار ، خواربار، سوپر ماركتها كه معمولا"غذا را در طبقات بالا قرار می دهند یافت می شوند. به آب بسیار وابسته است. بدلیل توانایی حركت بر روی سیمها، كابلها، طنابهای كشتی براحتی از نقطه ای به نقطه دیگر حركت می كند و همچنین شناگر بسیار خوبی است. روزانه 30 تا 40 گرم غذا مصرف می كند ولی از نظر اندازه كوچكتر از موش قهوه ای است .
موش فاضلاب: محل زندگی این موشها در بخشهای سطحی و پایین ساختمانها، فاضلابها، انبارهای مواد غذایی و انبار كالا و كارخانجات صنعتی است و به زباله ها و زندگی در بین آنها بسیار علاقه مند است. اندازه آن گاهی به نیم متر می رسد و درصورت مهیا بودن شرایط مناسب از نظر غذا، آب و پناهگاه تاریك، 8 تا 9 بار در سال جفتگیری کرده و بطور متوسط 7 بچه می زاید. این موشها لانه خود را در شكاف های جوی آب فاضلابها و درزها و خلل و فرج دیوار در بخشهای پایینی بویژه در محل شاخه های فرعی فاضلاب كه خشك است بنا می كنند، مشاهده شده كه حفراتی را به عمق كمتر از 5/1متر با چندین راه ورود و خروج ایجاد می كنند. این موش بسیار مهاجم ، گوشتخوار و شناگر قابلی است.
خطرات موشها :
موشها با وارد کردن خسارت به مواد غذایی ، انتقال بیماری و آسیب به بخش صنعت موجب ناراحتی و مزاحمت برای انسانها می شوند.
انواع روش مبارزه با موش :
1- مبارزه فیزیکی: محدود کردن آب، غذا و زیستگاه در دسترس
2- مبارزه مکانیکی: استفاده از تله زنده گیر و کشنده
3- مبارزه بیولوژیک: طرح آزمایشی
4- مبارزه شیمیایی: از انواع سموم ضد انعقادی می توان وارفارین، برومادیولون(لانیرات) و برودیفاکوم(کلرات) را نام برد.
سموم مورد استفاده در سطه شهر تهران از نوع انعقادی نسل جدید با ماده موثر برودیفاکوم می باشد که در محیط مقاوم بوده و نسبت به سایر سموم خطر کمتری برای انسان دارد ولی با وجود این امکان استفاده از آن در محیط مسکونی و صنایع غذایی وجود ندارد.
5- مبارزه از طریق امواج فراصوتی ( التراسونیک ): در این روش امواج صوتی ایجاد شده در فـرکانسهای بالاتر از قدرتشنوایی گوش انسان و در محدوده شنوایی جانوران موذی باعث دور شدن آنها از محیط می شود. این روش کاملا بی ضرر و ســـازگار بامحیط زیست می باشد.